W polskim dyskursie społecznym i medialnym przemoc wobec mężczyzn pozostaje tematem marginalnym. Dominująca narracja dotycząca przemocy domowej skupia się niemal wyłącznie na kobietach jako ofiarach, co utrudnia dostrzeżenie pełnego obrazu problemu. W rzeczywistości przemoc psychiczna i fizyczna kobiet wobec mężczyzn stanowi zjawisko powszechne, choć wciąż niedostatecznie zbadane i rzadko zgłaszane. Należy podkreślić, że problem ten jest wielowymiarowy – od barier kulturowych, poprzez niedoskonałości systemu prawnego, aż po niekompetencję sądów rodzinnych, które często działają na szkodę mężczyzn.
Przemoc psychiczna, choć niewidoczna na pierwszy rzut oka, może być szczególnie wyniszczająca. Wśród typowych działań kobiet stosujących ten rodzaj przemocy wobec swoich partnerów można wymienić poniżanie, kontrolowanie, manipulowanie emocjami, groźby, szantaż czy izolację społeczną. Często dochodzi do eskalacji w postaci oskarżeń o rzeczy, które nigdy nie miały miejsca, co skutkuje niszczeniem wizerunku mężczyzny zarówno w jego środowisku zawodowym, jak i wśród najbliższych. To zjawisko, nazywane czasem “gaslightingiem”, ma na celu podważenie pewności siebie mężczyzny i doprowadzenie go do poczucia bezradności.
Przemoc fizyczna stosowana przez kobiety, choć mniej powszechna, nie jest marginalnym zjawiskiem. Badania nad przemocą domową wskazują, że kobiety w roli agresorów często sięgają po środki, które minimalizują ryzyko ujawnienia ich działań, takie jak bicie w miejsca niewidoczne dla innych czy stosowanie przedmiotów jako narzędzi agresji. Problemem jest również to, że mężczyźni, będący ofiarami przemocy, zmagają się z ogromną stygmatyzacją – zgłoszenie takiej sytuacji do organów ścigania często spotyka się z niedowierzaniem i wyśmiewaniem. Stereotyp mężczyzny jako “silnego” czy “dominującego” dodatkowo utrudnia zidentyfikowanie przemocy, której doświadczają.
Niszczenie mężczyzn przez kobiety: Władza, manipulacja i społeczny ostracyzm
Niezwykle poważnym problemem jest zjawisko celowego niszczenia mężczyzn przez kobiety, zwłaszcza w kontekście konfliktów rodzinnych, takich jak rozwody czy walka o opiekę nad dziećmi. Niektóre kobiety wykorzystują system prawny oraz społeczne przywileje, jakie przysługują ofiarom przemocy domowej, aby manipulować sytuacją na swoją korzyść. Często dochodzi do sytuacji, w których kobiety oskarżają swoich partnerów o przemoc domową lub molestowanie dzieci bez jakichkolwiek dowodów. Te fałszywe oskarżenia, choć trudne do udowodnienia, mogą wystarczyć, aby zniszczyć reputację mężczyzny, pozbawić go kontaktu z dziećmi, a nawet doprowadzić do jego aresztowania.
Jednym z głośniejszych przypadków była sprawa z Warszawy, gdzie mężczyzna przez wiele lat walczył o możliwość widywania swoich dzieci po tym, jak jego żona oskarżyła go o rzekome stosowanie przemocy wobec rodziny. Sąd, pomimo braku dowodów, opowiedział się po stronie kobiety, a mężczyzna przez długi czas był zmuszony do kontaktów z dziećmi wyłącznie w obecności kuratora. Późniejsze dochodzenie wykazało, że oskarżenia były całkowicie bezpodstawne, ale odbudowanie relacji z dziećmi i reputacji społecznej okazało się niemal niemożliwe.
Ułomności polskich sądów rodzinnych
Polskie sądy rodzinne, będące kluczowym elementem w sprawach dotyczących rozwodów, podziału majątku czy opieki nad dziećmi, często działają w sposób nieudolny i niesprawiedliwy. Jednym z głównych problemów jest stronniczość na rzecz matek w sprawach dotyczących opieki nad dziećmi. Pomimo postulatów równości, polski system sądowniczy wciąż traktuje matkę jako “naturalnego” opiekuna, a ojca jako osobę pełniącą rolę drugorzędną. Taki układ skutkuje wydawaniem wyroków, które pozbawiają mężczyzn pełnoprawnej relacji z dziećmi, ograniczając ich do roli weekendowych opiekunów.
Decyzje sądów są często podejmowane na podstawie subiektywnych opinii biegłych sądowych czy pracowników opieki społecznej. W wielu przypadkach brakuje obiektywnych dowodów, a wyroki zapadają na podstawie “przypuszczeń” czy przekonań sędziów. Przykładem jest sprawa z Krakowa, gdzie mężczyzna walczył o możliwość zamieszkania z dziećmi po rozwodzie. Sąd uznał, że dzieci powinny zostać z matką, mimo że opinie psychologiczne wskazywały na jej niestabilność emocjonalną i brak zdolności wychowawczych. Decyzja ta była podyktowana stereotypowym przekonaniem, że “dziecko najlepiej czuje się z matką”.
Nieudolność prawa i wyroki na podstawie “widzi mi się”
Kolejnym aspektem problemu jest niejasność i niespójność polskiego prawa dotyczącego przemocy domowej oraz spraw rodzinnych. Przepisy są często interpretowane w sposób arbitralny, co prowadzi do skrajnie niesprawiedliwych wyroków. Procedury sądowe są wydłużane, co sprawia, że mężczyźni pozostają przez długi czas w zawieszeniu, nie mogąc uregulować swoich spraw rodzinnych czy majątkowych. Brak precyzyjnych regulacji dotyczących fałszywych oskarżeń dodatkowo pogłębia problem – kobiety, które składają nieprawdziwe zeznania, rzadko ponoszą jakiekolwiek konsekwencje.
Przykładem może być historia z Gdańska, gdzie mężczyzna został oskarżony przez byłą żonę o przemoc na podstawie jedynie jej zeznań. Pomimo tego, że śledztwo wykazało brak jakichkolwiek dowodów na poparcie oskarżeń, mężczyzna przez wiele miesięcy nie miał możliwości widywania dzieci, a jego kariera zawodowa została zrujnowana. Ostatecznie sąd umorzył sprawę, ale zniszczenia, jakie wyrządził ten proces w jego życiu, były nieodwracalne.
Przemoc psychiczna i fizyczna kobiet wobec mężczyzn w Polsce to problem, który wymaga pilnej uwagi społecznej i legislacyjnej. Współczesne realia pokazują, że mężczyźni, którzy doświadczają przemocy, stają w obliczu nie tylko agresji ze strony swoich partnerek, ale także niekompetencji i uprzedzeń systemu prawnego. Kluczowym krokiem w rozwiązaniu tego problemu jest zmiana społecznego podejścia do przemocy domowej, tak aby uwzględniało ono zarówno kobiety, jak i mężczyzn jako potencjalne ofiary. Ponadto, polski system prawny wymaga gruntownej reformy, która zapewni większą obiektywność w sprawach rodzinnych i ochronę przed fałszywymi oskarżeniami. Dopiero wtedy możliwe będzie budowanie prawdziwie sprawiedliwego społeczeństwa, w którym każda ofiara przemocy znajdzie wsparcie, niezależnie od płci.
